ارسال سریع
عکاسی ماکرو از شاخه‌های سرگرم کننده و بسیار جالب عکاسی میباشد که بسیاری از عکاسان حرفه‌ای و حتی آماتور را به سوی خود جذب میکند. ماکروگرافی علاوه بر تجهیزات ویژه‌ی این کار نیازمند دانستن و بکار بردن تکتیک‌ها و نکاتی میباشد که شما را به گرفتن عکس‌های با کیفیت سوق میدهند.
در این مقاله کوتاه ما اساس را بر مبنای دوربین‌های SLR قرار داده‌ایم اما شما با استفاده از نکاتی که بیان خواهد شد میتوانید با دوربین‌های دیگر نیز عکاسی ماکرو کنید.
در این مقاله کوتاه ما اساس را بر مبنای دوربین‌های SLR قرار داده‌ایم اما شما با استفاده از نکاتی که بیان خواهد شد میتوانید با دوربین‌های دیگر نیز عکاسی ماکرو کنید.
درجه بزرگنمائی لنز ماکرو در دوربین‌های SLR چگونه تعیین میشود ؟؟
رده‌بندی لنزهای ماکرو بر اساس میزان بزرگنمائی آن‌ها در مقایسه با واقعیت یک سوژه بر روی یک سنسور فول فریم ( 36x24 میلیمتری ) میباشد.
درجه لنزهای ماکرو همانند نمونه‌های زیر تعیین میشود :
بزرگنمائی ماکرو با درجه 1:4 بدین معنا میباشد که زمانی که از یک سوژه عکاسی میکنید آن سوژه با اندازه ¼ سایز واقعی خود بر روی سنسور دوربین ثبت میشود. این مقدار از بزرگنمائی میتواند با عنوان 1/4X نیز شناخته شود. این مقدار از بزرگنمائی تحت عنوان ماکرو توسط بسیاری از شرکت‌های تولید کننده لنز تحت عنوان ماکرو معرفی میشوند اما در اصل عکسی که با این دوربین‌ها گرفته میشود در شاخه عکاسی کلوزآپ قرار میگیرد.
بزرگنمائی ماکرو با درجه 1:2 بدین معنا میباشد که زمانی که از یک سوژه عکاسی میکنید آن سوژه با اندازه ½ ) 1/2X ) سایز واقعی خود بر روی سنسور دوربین ثبت میشود. 
بزرگنمائی 1:1 یا 1X سوژه را با اندازه واقعی بر روی سنسور ثبت میکند و این مقدار از بزرگنمائی حد استاندارد یک لنز ماکرو میباشد. حال اگر عکس یک حشره با مقیاس بزرگنمائی 1:1 را که بر روی یک سنسور 36x24 میلیمتری ( فول‌فریم ) ثبت شده است با اندازه 15x10 سانتیمتر پرینت گرفته شود اندازه سوژه بر روی کاغذ 4 برابر اندازه واقعی میباشد. در این حالت اندازه سوژه بر روی یک نمایشگر معمولی چیزی بالق بر 9 برابر اندازه واقعی‌اش میباشد.
بزرگنمائی 2:1 با 2X سوژه را 2 برابر بزرگتر بر روی سنسور استاندارد 35 میلیمتری ذخیره میکند.
تأثیر اندازه سنسور بر روی ضریب بزرگنمائی
حواستان به اندازه سنسور دوربینتان باشد. اگر سنسور شما دارای ضریب فاصله کانونی 1.6 باشد میزان بزرگنمائی لنز ماکرو برای شما 1.6 برابر خواهد بود. بنابراین اگر لنز شما دارای ضریب بزرگنمائی 1:1 باشد با ضریب سنسور 1.6 این میزان به 1.6:1 افزایش پیدا میکند و این به معنای 60% افزایش میزان بزرگنمائی نسبت به سنسور 35 میلیمتری فول فریم میباشد و این موضوع یک نقطه قوت بسیار بزرگ میباشد.
در این مورد دوربین‌های کامپک به خاطر سایط سنسور کوچک علاوه بر بزرگنمائی خیلی عالی ، عمق میدانی بسیار عالی را برای شما فراهم خواهد نمود. این دوربین‌ها شاید از نظر کیفیت عکس با ترکیب دوربین‌های DSLR و لنزهای ماکرو برابری نکنند اما برای آن دسته از افرادی که میخواهند این سبک از عکاسی را شروع کنند راه حلی بسیار کم هزینه و کارآمد میباشد.
تئوری عکاسی ماکرو
در عکاسی از اشیاء کوچک نکات بسیاری وجود دارد که باید در نظر داشت و شما میتوانید این موضوع را به عنوان فرصتی برای یادگیری غلبه بر موانع در عکاسی ماکرو در نظر بگیرید.
اصول عکاسی ماکرو در بسیاری از موارد با عکاسی معمولی تفاوت‌های اساسی دارد و شما برای داشتن عکس ماکروئی خوب باید تمامی این قوائد را بلد باشید. زمانی که سوژه شما به لنز خیلی نزدیک باشد اول ، با نور دچار مشکل میشود و دوم با کوچکترین لرزش فوکوش شما به هم میریزد. دانستن تمامی این مشکلات باعث میشود تا شما نسبت به گرفتن عکس‌های ماکرو هرچه بهتر دقیقتر و حساب شده‌تر عمل کنید.
فوکوس در عکاسی ماکرو
برای عکاسی ماکرو واقعی ( از 1X تا 5X ) استفاده از فوکوس دستی مسئله‌ای حیاطی و مهم میباشد و بر خلاف عکاسی کلوزآپ که فوکوس خودکار کار شما را تا حد زیادی راحت میکند در عکاسی ماکرو واقعی با افزایش میزان بزرگنمائی فوکوس کردن بر روی سوژه بسیار مشکل‌تر میشود و نیاز به دقت فراوان دارد.
در بزرگنمائی بیش از 1X قرار دادن میزان زیادی از سوژه در ناحیه فوکوس کاری بسیار مشکل میباشد و در این مورد هیچ تفاوتی نمیکند که شما از چه تجهیزاتی استفاده میکنید.
در تصویر زیر هدف اصلی قرار دادن مقدار هرچه بیشتر از سوژه ( گل ) در ناحیه فوکوس میباشد. در حالت زیر هرچه لنز به سوژه نزدیکتر شود مقدار کمتری از سوژه در حالت فوکوس قرار میگیرد. در حالات این چنینی بهترین روش افزایش عمق میدان موازه نگه داشتن صفحات کانونی سوژه با لنز و دوربین میباشد.برای افزایش عمق میدان در عکس بهترین روش‌ها افزایش فاصله با سوژه و یا کاهش اندازه دیافراگم ( بالا بردن عدد f ) میباشد.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید صفحه کانونی سنسور دوربین باید با آن قسمت از سوژه که باید در فوکوس بیشتر قرار بگیرد موازی باشد ( برای راحتی عمل نمایشگر را به عنوان مبنا قرینگی سنسور در نظر بگیرید ) توجه داشته باشید که عکاسی از سوژه‌هایی مانند گل و حشرات و بطور کلی سوژه‌هایی که دارای سطح یکنواخت نمیباشند بسیار سخت‌تر است و نیاز به دقت فراوانی در انتخاب زاویه و محل فوکوس دارد. در چنین حالاتی اگر تمرکز بر روی یک نقطه بخصوص بیشتر باشد باعث کاهش عمق فوکاس در دیگر نقاط سوژه میشود.
چرا به ریل فوکوس نیاز داریم ؟؟؟
همانطور که قبلاً گفتیم فوکوس در بزرگنمائی 1X به بالا بسیار مهم و حساس میباشد و در این حد از بزرگنمائی حلقه فوکوس لنز کمک چندانی به شما نمیکند و بهترین روش بررای حصول فوکوس ایده‌آل جابجائی دوربین میباشد. در بسیاری از موارد سوژه شما شاید به اندازه یک میلیمتر از ناحیه فوکوس لنز که باید در داخل آن باشد فاصله دارد و برای تنظیم فوکوس باید دوربین با ظرافت جابجا شود.
در اینجا جای دارد به این نکته اشاره کنیم که هرچه میزان بزرگنمائی در عکاسی بالاتر برود رفتار دوربین بیشتر شبیه به یک میکروسکوپ میشود. در میکروسکوپ برای تنظیم فوکوس برر روی سوژه کل لنز میکروسکوپ از ساختارهای مکانیکی قرار گرفته بر روی لنز و عدسی‌ها استفاده میشود. در عکاسی ، دوربین بر روی ریلی متصل به سه‌پایه قرار میگیرد که با استفاده از این ریل میتوان دوربین را با دقت بسیار بالا و به نرمی به عقب و جلو و یا بسته به مدل ریل به جهات دیگر حرکت داد. استفاده از این سیستم راحت‌ترین و دقیق‌ترین روش برای عکاسی با بزرگنمائی‌هائی بیش از یک به یک میباشد.ریل‌هائی که قابلیت حرکت در تمامی جهات را برای شما فراهم میکنند بسیار کارآمد‌تر و البته گرانتر نیز میباشند.
عمق میدان در عکاسی ماکرو
در عکاسی ، عمق میدان در عکس آن مقدار عمقی از میدان دید میابشد که بصورت فوکوس در عکس ثبت میشود و آنچه در عکس بصورت تار دیده میشود خارج از ناحیه فوکوس قرار گرفته است.
در عکاسی ماکرو عمق میدان بسیار محدود و کم است و برای افزایش آن تا حد امکان باید از دیافراگم کوچکتری استفاده کرد تا عمق میدان بیشتری داشته باشیم. اندازه دیافراگم‌های 8 تا 16 مقادیر مناسبی برای عکاسی ماکرو میباشند. 
درر تصویر بالا میتوانید تأثیر دیافراگم را بر عمق میدان بر روی یک سوژه 4 سانتیمتری مشاهده کنید. در عکسی که دیافراگم کوچکتر است عمق میدان بیشتر و در نتیجه مقدار بیشتری از سوژه در ناحیه فوکوس قرار گرفته است.
بهترین دیافراگم برای عکاسی ماکرو 8 میباشد که در بیشتر لنز‌ها شارپترین فوکوس را برای شما فراهم میکند. همیشه به یاد داشته باشید ، لنز‌ها در دیافراگم وسط ( وسط بسته به بازه دیافراگم لنز دارد ) شارپترین عکس‌ها ثبت میکنند. برای افزایش عمق میدان شما میتوانید دیافراگم خود را تا 22 افزایش دهید اما این با این دیافراگم لنز در شارپترین حالت خود قرار نگرفته است. جالب است بدانید که بیشتر دوربین‌های عکاسی کامپت در حالت عکاسی ماکرو دیافراگم را از 8 بالاتر نمیبرند.
انکسار چیست ؟؟
انکسار عکس خطائی میباشد که از فشردگی ناشی از برخورد نور عبوری از دیافراگم با لبه‌های ریز و تیز تیغه‌های دیافراگم بوجود می‌آید. پرتو‌های نور در اثر این برخورد در یکدیگر فشرده و ترکیب میشوند. این خطا با کوچکتر شدن دهانه دیافراگم بخصوص در حد فاصل f/16 تا f/22 بدتر میشود و میزان تاری ناشی از این پدیده در عکس افزایش پیدا میکند. برای جلوگیری از این پدیده تا حد امکان دیافراگم خود را از f/16 کوچکتر نکنید.
همانگونه که در تصویر بالا مشاهده میکنید در نمونه عکس گرفته شده با دیافراگم بازتر میزان انکسار کمتر میباشد و جزئیات بافت سوژه مشخص‌تر میباشد. با دیافراگم f/16 عمق میدان افزایش پیدا میکند و میزان انکسار نیز خیلی کم و قابل تحمل است. استفاده از دیافراگم‌های کوچکتر همانند f/22 شاید عمق میدان بیشتر را برای ما فراهم کند اما در عوض میزان انکسار نیز افزایش پیدا میکند. دیافراگم‌های کوچکتر از f5.6 نیز باعث کاهش عمق میدان به مقدار زیادی میشود و فوکوس را مشکل‌تر میکند.
بنابرین استفاده از دیافراگم کوچک باعث افزایش عمق میدان و در قبال آن افزایش میزان انکسار میشود. بهترین راه نگه داشتن اندازه دیافراگم بین مقادیر f/8.0 و f/16 میباشد که البته با توجه به بالا بودن سرعت شاتر برای جلوگیری از تار شدن عکس و طبیعتاً کم بودن میزان ISO برای حفظ کیفیت عکس میزان نور موجود بسیار کم میشود و در نتیجه نیاز به استفاده از منبع نور خارجی بیشتر میشود ، یا اینکه بهتر است که عکس‌های خود را در محیط باز بار نور طبیعی بگیرید.
بهترین سرعت شاتر برای عکاسی ماکرو چیست ؟؟
سرعت شاتر حداقل باید برابر با فاصله کانونی لنز مورد استفاده ( ضریب سنسور برتی دوربین‌های غیر فول فریم در نظر گرفته شود ) باشد. برای مثال اگرفاصله کانونی لنز مورد استفاده 50mm باشد نزدیکترین سرعت شاتر به آن 1/60 میباشد. برای لنز 100mm حداقل 1/100 ( این مقادیر برای دوربین‌های 35mm میباشد ). هرچه میزان بزرگنمائی بیشتر و فاصله با سوژه کمتر شود سرعت شاتر حیاتی‌تر میشود ف زیرا هرچه فاصله نزدیکتر باشد کوچکترین حرکات نیز به راحتی دیده میشوند. 
در عکس بالا ما سعی کردیم تا با بزرگنمائی 1.5X از زنبور مورد نظر عکس بگیریم اما بخاطر حفظ نور به ناچار دیافراگم را بازتر کردیم و سرعت شاتر را کمی پائین آورده‌ایم. فوکوس بر روی پاهای جلو و صورت سوژه بوده ، اما بخاطر حرکت و کم بودن سرعت شاتر پاهای سوژه با وجود قرار گرفتن در محدوده فوکوس لنز تار شده‌اند.
یک مثال خوب برای درک بهتر : تصور کنید شما قصد عکاسی از یک جت در حال پرواز با سرعت 600mph را در فاصله 2 مایلی با سرعت شاتر 1/60 دارید که سرعت مناسبی بررای این شرایط میباشد. حال تصور کنید فاصله شما از جت مورد نظر به 1 مایل کاهش یابد. در این حالت شما باید سرعت شاتر خود را افزایش دهید. دلیل این موضوع این است که با نزدیکتر شدن شما ، سوژه مورد نظر سطح بزرگتری از سنسور را میپوشاند و در نتیجه حرکات سوژه بیشتر به چشم می‌آید. در عکاسی ماکرو به خاطر بزرگنمائی و فاصله بسیار کم با سوژه کوچکترین حرکتی باعث تار شدن سوژه میشود.
لرزش لنز و قفل آینه
در عکاسی ماکرو کوچکترین لرزش باعث تار شدن و از بین رفتن عکس میشود و از این رو بشدت پیشنهاد میشود که برای عکاسی ماکرو تا حد امکان از سه‌پایه استفاده کنید.
پیشنهاد من ، تا میتوانید از قفل آینه استفاده میکنید. قفل آینه بدین معنا است که زمانی که ما دکمه شاتر را فشار میدهیم آینه بالا میرود و با فشار دوم دکمه شاتر عکس گرفته میشود. از طرف دیگر فشار دکمه شاتر باعث لرزش لنز میشود و از این رو بشدت توصیه میکنیم که از تایمر و یا ریموت کنترل استفاده میکنید. امروزه تمامی دوربین‌ها دارای تایمر 2 ثانیه‌ای میباشند که از این رو دیگر نیازی به نگرانی در مورد از بین رفت فرصت عکاسی از سوژه نمیباشد. 
نورپردازی در عکاسی ماکرو
در عکاسی ماکرو نور میتواند بسیار دردسر ساز باشد. در عکاسی ماکرو تمامی تنظیمات مناسب بر علیه نور مناسب مییباشند و از سوی دیگر برای عکاسی از برخی از سوژه‌ها تقریباً باید به سوژه چسبید و از این رو نور بشدت کاهش پیدا میکند و این موضوع یکی از دلایل اصلی محبوب بودن لنزهای ماکرو با فاصله کانونی بیش از 100mm در بین عکاسان میباشد ، زیرا با افزایش فاصله از سوژه نور رسانی به سوژه نیز بسیار راحت‌تر خواهد بود. شاید شما پیش خود فکر کنید که میتوان از فلاش استفاده کرد ، اما استفاده از فلاش به این راحتی‌ها هم نیست. در صورتی که سوژه مورد نظر شما قابل حمل میباشد میتوانید سوژه را در در کنار پنجره‌ای آفتابگیر و یا هر محیط دیگری که با نور طبیعی خورشید روشن شده است قرار دهید و براحتی با هر تنظیمی که دوست دارید عکس خود را بگیرید. زمانی که از نور طبیعی خورسید به عنوان منبع نوری استفاده میکنید به راحتی میتوانید دیافراگم را بر روی f/11 قرار دهید و سرعت شاتر خو را به راحتی بالا ببرید. نور خورشید کنتراست و طراوت و حس طبیعی را در رنگ‌ها ایجاد میکند. نکته‌ای که در استفاده از نور طبیعی روز وجود دارد تیز بودن و شدت زیاد آن است که برای حل این مشکل راه‌های زیادی وجود داردکه بسته به شرایط و امکانات موجود میتوانید هر یک از آن‌ها را به کار بگیرید.