تنظیمات حساسیت یا مقدار ایزوی (ISO) دوربین عکاسی یک بخش ضروری از تنظیم نوردهی است. اما ایزو (ISO) چیست؟ در این مبحث ما به شش نکته که شما باید در خصوص حساسیت دوربین خود و تنطیمات آن بدانید می پردازیم .
برای مشاهده تصویر در سایز اصلی، بر روی آن کلیک کنید
1- چرا حساسیت را در دوربین، ایزو (ISO) می نامند؟
واژه ایزو (ISO) غالباً برای نشان دادن میزان حساسیت است که از نامش از سازمانی به نام : International Standards Organization (سازمان جهانی اساندارد) اقتباس شده است و وظیفه اش وضع کردن مجموعه ای از استاندارها در دنیا می باشد. این مجموع از استانداردها می تواند شامل تمام چیزها، مثل چگونگی نظارت بر کیفیت هوا تا مقدار و نوع چربی هایی که بستنی بکار رفته باشد.
در فیلم و نگاتیو عکاسی، ایزو ISO به این معنی است که فیلم چه میزان به نور حساس باشد تا منطبق بر ویژگی ها و خصیصه هایی که سازمان استاندار جهانی یعنی ISO برای آن در وضع کرده شود .
برای مثال، فیلم های خیلی حساس به نور ، ایزوی بین 1600 تا 3200 دارند. از طرفی برای پایین آوردن حساسیت فیلم به نور و تولید فیلمی با حساسیت کم، می بایست امولسیون آن ایزوی بین 50 یا 100 داشته باشد. این مقادیر در حال حاضر برای نشان دادن و تنظیم حساسیت در دوربین های دیجیتال بکار می رود.
درست مانند تنظیم سرعت شاتر ویا دیافراگم که هر دو برای تنظیم مقدار نوردهی (EVs) بکار می روند و هر استاپ از آنها نور را در دوربین دو برابر و یا نصف می کنند، با تنظیم کردن ایزو نیز می توان مدت زمان نوردهی برای گرفتن یک عکس را به دو برابر افزایش یا به نصف کاهش داد.
این مسئله باعث می شود تا شما درک بهتری از رابطه بین سرعت شاتر، دیافراگم و حساسیت (ISO) داشته باشید. اگر سرعت شاتر یا دیافراگم یک استاپ تغییر کند، حساسیت را باید یک استاپ در جهت مخالف تغییر بدهید تا میزان نوردهی جبران شود.
2- تنظیمات اولیه:
یکی از مزایای بزرگ عکاسی با دوربین های دیجیتال این است که برای گرفتن هر عکس می توان حساسیت را تغییر داد. عکاسان قبلاً و در زمان عکاسی آنولوگ، مقید به این بودند که در ابتدا تصمیم بگیرند که تمام 24 یا 36 عکس از یک حلقه فیلم را با چه حساسیتی عکاسی کنند.
اگرچه دوربین های مدرن دیجیتال قابلیت تنظیم حساسیت های مختلف را برای عکاسان فراهم کرده اند، ولی در اصل حساسیت سنسور در دوربین یک مقدار ثابت است. که اغلب بین 100 یا 200 می باشد. مابقی مقادیر حساسیت از افزایش گین (amplification) و یا تضعیف کردن سیگنال ها ایجاد می شود.
مشکلی که افزایش گین و تقویت کردن سیگنال ها بوجود می آورد، تولید نویز در تصویر است. این نویزها براحتی در تصاویری که با حساسیت بالا گرفته شده قابل مشاهده است.
3- تنظیمات استاندارد کارخانه:
سازنده های دوربین های دیجیتال اغلب یک رنج استاندارد و اصطلاحاً تنظیم کارخانه ای برای حساسیت دوربین تولیدی خود که بین 100 یا 200 تا 6400 و یا گاهی اوقات بالاتر هم می باشد در نظر می گیرند.
در رنج مقادیری که کارخانه سازنده دوربین برای تنظیم حساسیت در نظر گرفته است می توان تصاویری با کیفیت مطلوب گرفت . تصاویری که با حساسیت بالاتر گرفته شود، طبیعاً دارای نویز بیشتری نسبت به تصاویری است که با حساسیت پایین تر گرفته می شود . اما شرکت های سازنده دوربین یک حد قابل قبولی را برای نویز تصویر در نظر می گیرند و برای داشتن تنظیماتی مطلوب می بایست از تنظیمات اصلی استفاده کرد .
بیشتر سازنده های دوربینی که قابلیت تعویض لنز را بر روی دوربین های خود فراهم می کنند ، امکان افزایش رنج مقادیر ایزوی استاندار خود را نیز ارتقاع می دهند.
هنگامی که مقادیر ایزو مورد نیاز برای گرفتن تصاویر خارج از رنج تنظیمات استاندارد دوربین باشد، سازنده های دوربین برای کمک به توانایی ثبت تصاویر در شرایط غیر معمول ، تنظیمات خاصی را برای ایزو دوربین در نظر گرفته اند.
4- تنظیم کاهش ایزو:
تصاویر گرفته شده با ایزو های پایین تر از استاندار دوربین مانند ایزو 64 یا 50 بدون نویز بوده و افزایش نویز مختص تصاویری است که با حساسیت خیلی بالا مانند 51200 و بالاتر گرفته شده است. بنابراین کیفیت تصاویری که با حساسیت خیلی بالا گرفته می شود هیچگاه همانند تصاویری که با حساسیت 100 یا 200 گرفته شده است، نخواهد بود.
معمولاً میزان جزئیات در تصاویری که با ایزوی پایین تر از حد استاندارد گرفته می شود، کمتر از جزئیات تصاویری است که با کمترین ایزوی استاندارد گرفته شده و همچنین داینامیک رنج این نوع عکس ها کمی محدود تر است، بطوری که نقاط خیلی روشن و های لایت ها ، روشن تر شده و بخش های تیره ، بیشتر از در حد انتظار شما، تیره ثبت می شود.
جز در مواردی خاص مثل: عکاسی با سرعت های پایین یا عکاسی با بیشترین گشودگی دیافراگم،که شما نیاز به تنظیماتی خارج از تنظیمات استاندارد و پیشنهادی کارخانه سازنده دوربین برای ایزو دارید ، بهتر است برای دستیابی به بهترین کیفیت تصویر، از محدوده ایزوی استاندارد و اصلی دوربین استفاده کنید.
5- نویز رنگی (Chroma) و نویز نورانی (Luminance):
با افزایش حساسیت، نویز تصویر بیشتر شده و بیشتر نمایان می شود. مخصوصاً در بخش های تیره تصویر. این نویزها به دو صورت قابل مشاهده هستند: نویز رنگی یا نویز نورانی، که هر کدام به ترتیب از تغییر رنگ و افزایش درخشندگی پیکسل های تصویر ایجاد می شوند.
نویز رنگی، بطور مشخص نقاطی رنگی است که معمولاً در تصویر خیلی نامطلوب و مشکل ساز می باشد. زیرا خیلی غیر طبیعی به نظر می رسد. اما نویز نورانی کمتر به چشم می آید.
فرکانس مکانی نویز در تصویر اهمیت بالای دارد و کیفیت تصویر وابسته به مقدار و اندازه آن می باشد. پایین بودن فرکانس نویز باعث ایجاد بافتی درشت تر نسبت فرکانس های بالای نویز در تصویر می شود و در برخی از موارد ، تصاویری که دارای فرکانس و اندازه نویز پایین هستند، جلوه بدتری نسبت به تصاویری دارند که از فرکانس نویز بالا برخورداند.
اگر بخواهیم یک مثال اغراق شده بزنیم، نویزهای با فرکانس پایین می توانند منجرب به تولید لکه های نسبتاً بزرگ رنگ های غیر واقعی و غیر طبیعی در تصویر شوند.
6- کاهش نویز:
در دوربین های دیجیتال، سیستم کاهش نویز بسیار پیشرفته است و از الگوریتم پیچیده‌ای برای آنالیز تصاویر، تشخیص نویز و کاهش اثر آن استفاده می‌شود.
با این حال در هنگام مواجهه با نویز رنگی ممکن است باعث کاهش کلی اشباح رنگ و در حین رفع مشکل نویز نورانی نیز منجر به نرمی و محو شدگی جزئیات تصویر شوند .
از طرفی برخی از دوربین ها همین که می خواهند مشکل محو شدگی تصویر را اصلاح کنند، وضوح تصویر را در لبه های سوژه ها بسیار بالا می برند و در نتیجه باعث برجسته شدن لبه ها در تصویر می‌شوند. گاهی وقت ها اگر تصویر را تا 100 درصد زوم کنیم می بینیم که نتیجه شبیه نقاشی آب رنگ شده است. یعنی خطوطی پرنگ و برجسته در اطراف عناصر داخل تصویر تن های رنگی یکنواخت.
در صورت امکان در مواقعی که با حساسیت و ایزوی بالا کار می کنید معمولاً بهتر است عکس های خود را با هم با فرمت RAW و هم با فرمت JPEG بگیرید. فرمت JPEG یک تصویر پردازش شده در داخل دوربین است ، در حالیکه بوسیله فایل RAW می توانید در نرم افزارهای ویرایش و پردازش مخصوص فایل های RAW ، یک تعادل مناسب و مطلوب بین جزئیات نهایی تصویر و میزان نویز آن ایجاد کنید.